Sen và những công dụng trong y học cổ truyền
Từng bộ phận của sen:
– Tâm Sen: là mầm xanh ở chính giữa hạt Sen – Plumu Nelumbinis, thường gọi Liên tử tâm
– Gương Sen: là đế của hoa đã lấy hết quả, phơi khô Receptaculum Nelumbinis, thường gọi Liên phòng
– Tua nhị Sen: là chỉ nhị của hoa Sen đã bỏ gạo Sen – Stamen Nelumbinis, thường gọi Liên tu
– Lá sen – Folium nelumbinis thường gọi là Hà Diệp
– Mấu ngó Sen – Nodus Nelumbinis Rhizomatis, thường Ngẫu tiết
Nơi sống và thu hoạch sen:
Sen được trồng ở khắp mọi nơi trên dải đất hình chữ S. Ngày nay sen đã được nhân giống trồng ở nhiều nơi cho thu hoạch rất cao. Chính vì vậy mà có nhiều hộ gia đình đã chuyển từ trồng lúa sang trồng sen. Chính tại mảnh đất quê hương Bác Hồ. Nơi đây đã là nơi trồng và sản xuất các sản phẩm về sen được rất nhiều người biết đến. HTX nông nghiệp Sen Quê Bác hiện tại đang chăm sóc và bảo tồn 125 giống sen. Trong đó có 17 giống nội địa và còn các giống khác được sưu tầm từ các nước khác như: Nhật, Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc. Trong đó các giống đặc biệt Hot và tiêu biểu là Sen Ngàn cánh, super sen, sen vàng Gold monkey, sen Phật Âm, Quan âm hồng, Quan âm trắng. Là những giống bán hoa tươi rất chạy được thị trường Vinh săn đón.
Phân tích những thành phần hóa học có trong từng bộ phận của sen:
– Tâm Sen có 5 alcaloid, tỷ lệ toàn phần là 0,89% – 1,06%. Như liensinine, isoliensinine, neferine; lotusine, motylcon, paline; còn có nuciferin, bisclaurin (alcaloid) và betus (base hữu cơ).
– Gương Sen có 4,9% chất đạm, 0,6% chất béo, 9% carbohydrat và một lượng nhỏ vitamin C 0,017%.
– Tua nhị Sen có tanin.
– Lá Sen có tỷ lệ alcaloid toàn phần là 0,21-0,51%, có tới 15 alcaloid. Trong đó chất chính là nuciferin 0,15%; còn roemerin coclaurin, dl-armepavin, O-nornuciferin liriodnin, anonain, pronuciferin. Còn các acid hữu cơ, tan vitamin C.
– Ngó Sen chứa 70% tinh bột, 8% asparagin, arginin, trigonellin, tyrosinglucose, vitamin C, A, B, PP, tinh bột và một ít tanin.
Tính vị và tác dụng của các bộ phận đến từ sen
– Hạt Sen: Vị ngọt, tính bình; có tác dụng bổ tỳ dưỡng tâm, sáp trường, cổ tinh. Trên thị trường có sản phẩm hạt sen sấy của HTX nông nghiệp Sen Quê Bác cũng đang rất được yêu thích
– Tâm Sen: Vị rất đắng, có tác dụng an thần nhẹ.
– Gương Sen: Có tác dụng tiêu ứ, cầm máu.
– Tua nhị Sen: Vị chát, tính ấm; có tác dụng sáp tinh, ích thận, thanh tâm, chỉ huyết.
– Lá Sen: Vị đắng, tính mát; có tác dụng hạ huyết áp, an thần, thanh thử,
lợi thấp, tán ứ, chỉ huyết.
– Ngó Sen: Có tác dụng cầm máu, tráng dương, an thần.
Công dụng và những phối hợp điều trị trong y học cổ truyền đến từ sen đối với người dùng
– Hạt Sen: Chữa các bệnh đường ruột như tỳ hư, tiết tả, lỵ . Di mộng tinh, đới hạ, hồi hộp mất ngủ, cơ thể suy nhược, kém ăn ít ngủ. Ngày dùng 12-20g có thể đến 100g, dạng thuốc sắc hay hoàn tán. Là thực phẩm cao cấp để dùng cho người già yếu, trẻ con. Hoặc dùng chế biến các món ăn quý, chất lượng cao như làm mứt, nấu chè. Là phụ liệu cho các món ăn dân tộc như bánh phồng tôm.
– Tâm Sen: Chữa sốt và khát nước, di mộng tinh, tim đập nhanh, huyết áp cao, hồi hộp hoảng hốt mất ngủ. Dùng 1,5-3g.
– Gương Sen: Chữa chảy máu tử cung, băng huyết, đau bụng dưới do máu ứ, đi ngoài ra máu. Dùng 10-15g. Trong các bài thuốc chữa băng huyết, rong huyết, thường có kèm gương Sen bên cạnh các vị thuốc khác.
– Tua nhị Sen: Chữa băng huyết, thổ huyết, di mộng tinh, trĩ bạch đới, đái dầm, đái nhiều. Dùng 3-10g.
– Lá Sen: trị say nóng, viêm ruột, nôn ra máu dạ dày, chảy máu cam. Và các chứng chảy máu khác. Dùng 5-12g sấy trên than hoặc ngày dùng độ 1 lá, sắc nước uống. Còn dùng chữa chứng béo phì; dùng 15g lá Sen rửa sạch đun với nước sôi trong 50 phút hoặc hãm với nước sôi trong 10 phút, mỗi sáng uống 1 ấm.
– Ngó Sen: Dùng chữa bệnh sốt có khát nước và dùng cầm máu (ỉa ra máu, đái ra máu, nôn ra máu, chảy máu cam, đẻ xong xuất huyết) và trị bạch đới, ỉa chảy. Dùng ngó Sen 5-12g phơi khô sắc uống hàng ngày. Cũng có thể giã tươi lấy nước uống.
Xem thêm: Phân biệt trà ướp bông sen chính hiệu và trà ướp hương liệu
Gạo làng sen Quê Bác
Tất cả các bộ phận của cây sen đều có công dụng rất tốt. Chính vì vậy mà các bộ phận đó đều được HTX nông nghiệp nghiên cứu cho ra các sản phẩm đạt chuẩn Ocop. Sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh Nghệ An. Chúng tôi có đầy đủ đa dạng các loại sản phẩm đến từ sen mà các bạn có thể tham khảo: TẠI ĐÂY Và các bạn có thể click để mua hàng ngay phía dưới: